Werkt als docent Nederlands aan het St. Maartenscollege in Voorburg. Is ook historicus. Schrijft over geschiedenis, literatuur, onderwijs en journalistiek.
Bron Uitgeverij Van Tilt
Vraag tien willekeurige personen die de middelbare school achter zich hebben welke docent hun het meest is bijgebleven. De docent geschiedenis zal hoge ogen scoren.
Hij vertelde verhalen, liet filmpjes zien of probeerde met andere middelen het verleden tot leven te wekken. Daarmee riep hij vragen op over hoe onze voorouders leefden en dachten en wat ze daarmee zeggen over ons leven hier en nu.
Over iets dergelijks gaat het boek van Peter Rietbergen, emeritus hoogleraar cultuurgeschiedenis in Nijmegen. Hij merkt dat de traditionele geschiedwetenschap niet meer voldoet voor het grote publiek. Wie wat verleden wil consumeren, pakt geen dikke geschiedenisboeken over details. In Clio’s stiefzusters verkent hij nieuwe wegen waarop de geschiedenis wordt overgedragen.
Een selfie bij de Nachtwacht. Bron Twitter
Bron Uitgeverij Verloren
Wat is voor een leerling mooier dan voor het vak geschiedenis naar een museum te gaan? Even geen les op school. En neem dan een flitsend museum als Airborne Experience in Oosterbeek, waar leerlingen in de huid kruipen van militairen uit de Tweede Wereldoorlog. Ze maken het oorlogsgeweld mee door het gefluit uit de speakers van langsvliegende granaten, ze zien lichtflitsen van inslaande bommen en metershoge videoschermen projecteren het oorlogsgeweld voor hun ogen.
Tweeduizend jaar geschiedenis van de Nederlanden in vijfhonderd bladzijden. Dat lijkt onmogelijk, maar het in 2014 verschenen boek Geschiedenis van de Nederlanden weet een fraai overzicht neer te zetten van de geschiedenis van Nederland, en, o ja, ook van België.
Het verleden trekt. Onweerstaanbaar zelfs, schrijft de Leidse historicus en geschiedfilosoof Herman Paul in zijn boek Als het verleden trekt (2014).
Iedereen maakt zijn eigen constructie van het verleden door beschikbare bronnen en de interpretatie ervan. Zo blijken bepaalde jeugdherinneringen zich vast te zetten in het geheugen als breekpunten in het verleden. Genealogie, de zoektocht naar sporen van voorouders, doet het goed vandaag. De een na de andere film op basis van historische gebeurtenissen komt uit. De wereld van vandaag zit vol met verhalen van vroeger, trauma’s, nostalgie, vergetelheid en hoop. Blijkbaar kunnen we niet zonder verleden in het dagelijks leven van nu.
Ieder, of hij nu historicus is of niet, heeft dus zijn eigen geschiedenis en zijn eigen perspectief daarop. Al die persoonlijke deeltjes overlappen en maken bij elkaar het verleden van ons allemaal. Daarom moet er zuinig met het verleden worden omgesprongen. Wie tevéél vanuit eigen perspectief in de geschiedenis blikt, doet anderen tekort. Dan worden bronnen geselecteerd naar eigen voorkeur, zonder kritische reflectie.