Werkt als docent Nederlands aan het St. Maartenscollege in Voorburg. Is ook historicus. Schrijft over geschiedenis, literatuur, onderwijs en journalistiek.
Wat heeft het protestantisme bijgedragen aan de geschiedenis van ons land? Het is een vraag die nu met regelmaat de kop opsteekt. Partijen, vooral aan de rechterkant van het politieke spectrum, zoeken naar continuïteit tussen verleden en heden.
In de vragenrubriek van het Gereformeerd Jongerenblad stond in 1928 te lezen: „Kan een gereformeerd predikant vegetariër zijn? Zo ja, op welke gronden?” Tsja, iedereen kiest zelf of hij wel of geen vlees aan zijn vork prikt, toch? En wat heeft het vegetarisme met het predikantschap of geloof te maken? Nog zo eentje, nu anno 2018: moet een christen zijn afval scheiden? Bart Jan Spruyt betoogde in het voorjaar dat de fronten voor een christen ergens anders liggen. „Een christen vreest God en beeft voor Zijn Woord.” Afvalscheiding is „hoogstens een toevallig, cultureel bepaald kenmerk.”
„Leer de natie haar doop te verstaan en kerk en staat zijn gered.” De Amsterdamse deurwaarder J. A. Wormser schreef eind negentiende eeuw dat kerksplitsingen de kerk ernstig hadden verzwakt. Als dat zo doorging, zou Nederland nog verder vervreemden van het Evangelie. En de Hervormde Kerk zou haar karakter van volkskerk definitief verliezen. Vandaar zijn pleidooi voor de kinderdoop.
Werd er maar meer gelezen, is regelmatig de verzuchting. De Bijbel wordt wel van de plank gepakt, maar verder? De schrijver die eeuwenlang het beste plekje in de boekenkast kreeg –naast de Bijbel dus– was opmerkelijk genoeg geen predikant of theoloog. Het was Jacob Cats.
Wat heeft het christelijk geloof te maken met roken? Of met het eten van vlees? Of met autorijden? Er wordt verschillend over gedacht, maar inmiddels is het besef wel neergedaald dat de gereformeerde gezindte iets moet met rentmeesterschap.
We hebben veel aan Amerika te danken. Amerika heeft vanaf de negentiende eeuw tienduizenden Nederlanders een nieuw vaderland gegeven. Amerikaanse soldaten hebben in de Tweede Wereldoorlog mede ons land bevrijd. Het land leverde met de Marshallhulp de nodige financiële injecties om de economie na de oorlog weer op gang te helpen. Amerika heeft een uitgebreid kernwapenprogramma opgezet in de Koude Oorlog om Europa te beschermen tegen een nucleaire oorlog met Rusland.
In de zomer worden er verstrekkende besluiten genomen in domineesland. Predikanten kondigen hun vertrek aan als het kerkenwerk even in de pauzestand staat. Studenten die hun opleiding afronden, nemen al snel daarna een beroep aan. Loslaten, inpakken, uitpakken, opbouwen: een verhuizing gaat niemand in de koude kleren zitten. Predikanten hebben daarvoor een bijzondere remedie. Ze kunnen zich wenden tot de ‘houten dokter’. Dat doen ze dan ook, wekelijks zelfs. Er ligt een bijzondere kracht besloten in het staan op de kansel.
Het Woord op begrijpelijke wijze aan de gemeente uitleggen: dat kan soms best een opgave zijn. Zeker als het om een moeilijke Bijbeltekst gaat. Sommige predikanten lijkt het wat makkelijker af te gaan. Van een van hen werd weleens gezegd: „Hij is weer eens aan het schilderen.” Dat was ds. G. van Reenen.
Welk bezit heeft voor een predikant status? De pastorie, vaak een kast van een huis, zal het niet zijn. Hij heeft die immers niet zelf gekocht. Het lijkt bovendien net alsof hij te veel gehecht is aan hout en steen in plaats van aan de dingen die de eeuwigheid aangaan.
Het jaar is ruim een maand oud. Grote kans dat alle goede voornemens voor 2018 zijn geveld door het FOMO-virus. Het nestelt zich in uw geest met de symptomen van rusteloosheid, concentratieverlies en overprikkeling.
